Η υπερανεξαρτησία/hyperindependence είναι μια ψυχολογική κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο επιδιώκει να είναι υπερβολικά αυτόνομο, αποφεύγοντας συστηματικά να βασιστεί σε άλλους. Αν και η ανεξαρτησία είναι γενικά θετική, η υπερανεξαρτησία γίνεται προβληματική όταν το άτομο αρνείται βοήθεια και συναισθηματική υποστήριξη ακόμα και όταν τη χρειάζεται, λόγω φόβων και ανασφάλειας.
Tι προβλήματα δημιουργούνται από την υπερβολική ανεξαρτησία;
1. Απομόνωση και Μοναξιά
– Η υπερανεξαρτησία συχνά οδηγεί στην απομόνωση, καθώς δεν αφήνει περιθώριο για ουσιαστική σύνδεση με τους άλλους. Όταν ένα άτομο αποφεύγει συνεχώς να μοιραστεί συναισθήματα ή προβλήματα, δεν επιτρέπει στους άλλους να το γνωρίσουν πραγματικά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα χρόνιο αίσθημα μοναξιάς, ακόμα και όταν βρίσκεται σε κοινωνικό περιβάλλον.
2. Δυσκολία στις Σχέσεις
– Η υπερανεξαρτησία μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στις προσωπικές σχέσεις. Αν δεν επιτρέπετε στον εαυτό σας να ζητήσει βοήθεια ή υποστήριξη μπορεί να φαίνεστε ψυχροί, απόμακροι ή και αδιάφοροι στους άλλους. Σε συντροφικές σχέσεις, η αδυναμία να μοιραστείτε συναισθήματα ή να ζητήσετε στήριξη μπορεί να κάνει τον σύντροφόσας να νιώθει ανεπάρκεια ή απόρριψη, οδηγώντας σε προβλήματα εμπιστοσύνης και έλλειψη συναισθηματικής οικειότητας.
3. Σωματική και Ψυχική Εξουθένωση
– Η συνεχής προσπάθεια να χειριστείτε τα πάντα μόνοι σας, μπορεί να προκαλέσει έντονη εξουθένωση και να αυξήσει τα επίπεδα στρες. Όταν προσπαθείτε να καλύψετε όλες τις ανάγκες σας χωρίς καμία βοήθεια, τότε είναι πολύ πιθανό να βιώσετε : σωματική κόπωση, ψυχική εξουθένωση, άγχος και κατάθλιψη.
4. Μειωμένη Συναισθηματική Ανθεκτικότητα
– Η συναισθηματική υποστήριξη από τους άλλους είναι σημαντική για την ανάπτυξη ανθεκτικότητας. Τα άτομα που προσπαθούν να αντιμετωπίζουν τα πάντα μόνα τους δεν εκπαιδεύονται στην αποδοχή στήριξης και, ως αποτέλεσμα, μπορεί να είναι πιο ευάλωτα σε τραύματα και απογοητεύσεις. Αυτή η εσωστρέφεια μπορεί να τα κάνει λιγότερο ευπροσάρμοστα στις δυσκολίες, καθώς αρνούνται να μοιραστούν τα βάρη τους.
5. Ανασφάλεια και Φόβος Απογοήτευσης
– Αν και η υπερανεξαρτησία μπορεί να φαίνεται σαν δείγμα αυτοπεποίθησης, συχνά συνδέεται με ανασφάλεια και φόβο απογοήτευσης ή απόρριψης. Κι αυτό γιατί θέλετε να τα κάνετε όλα μόνοι σας από φόβο ότι αν ζητήσετε βοήθεια δεν θα σας την προσφέρουν ή θα σας κρίνουν.
6. Εμμονή με τον Έλεγχο
– Το άτομο που είναι υπερβολικά ανεξάρτητο έχει την ανάγκη να ελέγχει τα πάντα γύρω του, καθώς δεν θέλει να είναι ευάλωτο ή να εξαρτάται από άλλους. Αυτή η τάση μπορεί να οδηγήσει σε εμμονές, έντονο άγχος και την ανάπτυξη τελειομανίας, καθώς δεν επιτρέπει στον εαυτό του την πολυτέλεια του λάθους ή της εξωτερικής βοήθειας.
Σημάδια ότι είστε υπερβολικά ανεξάρτητος
Αποφυγή βοήθειας και στήριξης:
Δεν ζητάτε εύκολα βοήθεια, ακόμα και αν την έχετε πραγματικά ανάγκη. Προτιμάτε να λύνετε τα προβλήματά σας μόνοι και νιώθετε άβολα αν κάποιος προσφερθεί να σας βοηθήσει.
Ανάγκη για έλεγχο:
Συχνά επιδιώκετε να έχετε τον πλήρη έλεγχο της κατάστασης. Η ιδέα του να εμπιστευτείτε κάποιον άλλον για να σας βοηθήσει σας αγχώνει, καθώς φοβάστε ότι οι άλλοι δεν θα ανταπεξέλθουν όπως εσείς.
Αποφυγή στενών σχέσεων:
Μπορεί να αποφεύγετε τη συναισθηματική οικειότητα με άλλους, καθώς αυτό σας κάνει να νιώθετε ευάλωτοι και εξαρτημένοι. Η υπερβολική ανεξαρτησία μπορεί να σας αποτρέπει από τη δημιουργία ουσιαστικών σχέσεων, με αποτέλεσμα να βιώνετε συχνά μοναξιά.
Ανασφάλεια και φόβος απογοήτευσης:
Η υπερανεξαρτησία συχνά συνοδεύεται από φόβο να πληγωθείτε ή να απογοητευτείτε από άλλους. Έτσι κλείνεστε στον εαυτό σας και αρνείστε οποιαδήποτε στήριξη που μπορεί να σας κάνει να νιώθετε «εξαρτημένους».
Ψευδαίσθηση αυτοδυναμίας και «υπερδύναμης»:
Έχετε την πεποίθηση ότι μπορείτε να διαχειριστείτε τα πάντα μόνοι σας και ότι η βοήθεια από άλλους είναι «περιττή».
Αυξημένο άγχος και εξουθένωση:
Η συνεχιζόμενη προσπάθεια να διαχειρίζεστε τα πάντα, μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα άγχους και να οδηγήσει σε σωματική και ψυχική εξάντληση.
Αιτίες της Υπερανεξαρτησίας
Η υπερανεξαρτησία είναι συχνά μια απάντηση του ατόμου σε δύσκολες εμπειρίες ή συνθήκες ζωής, όπου αναγκάστηκε να βασιστεί αποκλειστικά στον εαυτό του για να επιβιώσει ή να προστατευτεί. Εδώ είναι μερικοί από τους πιο συχνούς λόγους για τους οποίους κάποιος μπορεί να γίνει υπερανεξάρτητος:
– Τραυματικές εμπειρίες: Άτομα που έχουν πληγωθεί συναισθηματικά στο παρελθόν, είτε μέσω προδοσίας, απόρριψης, είτε εγκατάλειψης, μπορεί να μάθουν να αποφεύγουν τη συναισθηματική εξάρτηση για να μην νιώσουν ξανά τον ίδιο πόνο. Αυτή η συμπεριφορά τους επιτρέπει να νιώθουν ασφαλείς και προστατευμένοι.
– Ανασφαλής συναισθηματικός δεσμός: Άτομα που δεν έλαβαν συναισθηματική στήριξη από του γονείς τους στην παιδική ηλικία, μπορεί να μάθουν να μην βασίζονται σε άλλους. Μεγαλώνοντας με την πεποίθηση ότι δεν μπορεί να στηριχτεί σε άλλους, το άτομο αναπτύσσει τη στάση ότι η αυτοδυναμία είναι ο μόνος δρόμος για επιβίωση.
– Κοινωνικές και πολιτιστικές προσδοκίες: Σε περιβάλλοντα όπου προωθείται η ατομική επιτυχία και η δύναμη, κάποιος μπορεί να πιεστεί να είναι πάντα «δυνατός» και ανεξάρτητος. Ιδίως οι άντρες χτίζουν το χαρακτήρα και τις συμπεριφορές τους σε τέτοια στερεότυπα.
Η υπερανεξαρτησία μπορεί να είναι ένα προστατευτικό τείχος, αλλά παράλληλα σας εμποδίζει από τη βαθιά σύνδεση και την υποστήριξη που όλοι χρειάζονται. Η θεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε τις ρίζες αυτής της ανάγκης και να μάθετε πώς να διαχειρίζεστε την ανάγκη για υπερανεξαρτησία.
Να θυμάστε ότι η αποδοχή της στήριξης δεν είναι σημάδι αδυναμίας, αντιθέτως, χρειάζεται μεγάλη δύναμη για να εμπιστευτούμε τους άλλους και να επιτρέψουμε τη σύνδεση.
Διαβάστε σχετικά: Συνεξάρτηση:Τι είναι & Πώς να την αντιμετωπίσεις
