Ομοφοβία:Ορισμός
Η ομοφοβία εξακολουθεί να είναι μάστιγα στη σύγχρονη εποχή. Η ομοφοβία υποστηρίζεται ευρέως από θρησκευτικές, πολιτικές και πολιτιστικές αξίες και πεποιθήσεις σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Οι περισσότερες ομοφοβικές συμπεριφορές βασίζονται στην αρχή της ετεροκανονικότητας. Σύμφωνα με την ετεροκανονικότητα, η ετεροφυλοφιλία είναι το πρότυπο για τη νομιμοποίηση των κοινωνικών και σεξουαλικών σχέσεων. Αντίθετα, η ομοφυλοφιλία θεωρείται ως μια ανώμαλη παραλλαγή.
H ομοφοβία είναι μια μάστιγα στη σύγχρονη εποχή. Παρά λοιπόν την αυξανόμενη αποδοχή της ομοφυλοφιλίας και των σεξουαλικών παραλλαγών τις τελευταίες δεκαετίες (με μεγαλύτερη αναγνώριση του γάμου ομοφυλόφιλων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων), η ομοφοβία εξακολουθεί να υπάρχει. Στην πραγματικότητα, οι στάσεις αποδοχής μπορεί να διαφέρουν ανά τον κόσμο. Υψηλότερη αποδοχή υπάρχειστις χώρες της Αμερικής και της Δυτικής Ευρώπης και χαμηλότερο στην Ανατολική Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, τη Ρωσία και μέρος της Αφρικής.
Η ομοφοβία ορίζεται ως ένα εύρος συμπεριφορών , συναισθημάτων, αρνητικών στάσεων απέναντι σε σεξουαλικές παραλλαγές και ατόμων που αναγνωρίζονται ή γίνονται αντιληπτά ως LGBTQI (Renzetti και Edleson , 2008). Η προέλευση του όρου εντοπίζεται στον Weinberg, έναν Εβραίο-Αμερικανό ψυχολόγο της δεκαετίας του 1960 (Grimes, 2017). Αναφέρεται σε έναν σύνθετο όρο που προέρχεται από τις λέξεις ομοφυλοφιλία και φοβία. Αυτός ο όρος εμφανίστηκε στα έντυπα μέσα τα επόμενα χρόνια: ομοφοβικός πανικός στο περιοδικό Time (ΗΠΑ) το 1969, ομοφοβία στους Times (Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο) το 1981 έως ότου έγινε κοινή χρήση παγκοσμίως (Longley, 1981).
Το 1972, ο Weinberg δημοσίευσε το βιβλίο του με τίτλο Society and the Healthy Homosexual με μια ευρύτερη ανάλυση για την ομοφοβία και τις συνέπειές της στην υγεία. Ένα χρόνο αργότερα, το 1973, η κατηγορία ομοφυλοφιλία αφαιρέθηκε από το Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (έκδοση DSM-III, 1980). Η ειδική ομάδα που συντονίστηκε από τον καθηγητή Robert Spitzer αναδιατύπωσε την έννοια της ομοφυλοφιλίας και της διαταραχής του σεξουαλικού προσανατολισμού.
Στην πραγματικότητα, πολλοί παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν σε ομοφοβία: προκατάληψη, άγνοια, φόβος, μίσος, δυσπιστία, δυσφορία. Αναμφίβολα, η ομοφοβία βασίζεται σε θρησκευτικές, πολιτικές και πολιτιστικές αξίες και πεποιθήσεις. Ταυτόχρονα, αρνητικές στάσεις απέναντι στην ομοφυλοφιλία εμπνέονται από την έννοια της ετεροκανονικότητας.
Η ετεροκανονικότητα είναι μια αρχή σύμφωνα με την οποία η ετεροφυλοφιλία είναι το πρότυπο για τη νομιμοποίηση κοινωνικών και σεξουαλικών σχέσεων. Αντίθετα, η ομοφυλοφιλία είναι μια παραλλαγή και μπορεί να θεωρηθεί ως ανωμαλία (Berlant και Warner, 1998).
Η ομοφοβία μπορεί να ονομαστεί ως λεσβοφοβία (κατευθυνόμενη κατά των λεσβιών), διφοβία (κατά των αμφιφυλόφιλων), τρανσοφοβία (κατά των τρανσέξουαλ). Η μισαλλοδοξία έναντι οποιασδήποτε διαφορετικότητας (σεξουαλική διαφοροποίηση, φυλή, πολιτικές και θρησκευτικές μειονότητες, κ.λπ.) μπορεί να είναι ατομική ή να επηρεάζει την κοινότητα ή τους θεσμούς. Σε ατομικό επίπεδο, η ομοφοβία, καθώς και άλλες αποστροφές κατά μειονοτήτων, μπορεί να συνδέονται με διαταραχές,όπως η δυσανεκτική διαταραχή προσωπικότητας .
Τα χαρακτηριστικά των ατόμων με αυτή τη διαταραχή είναι:
1)ένα άκαμπτο σύνολο πεποιθήσεων και αξιών που βασίζονται στην ανωτερότητα της φυλής ή της θρησκείας, του πολιτισμού, του σεξουαλικού προσανατολισμού κ.λπ.
2)έλλειψη ενσυναίσθησης.
3) ανταγωνισμός και εχθρότητα εναντίον συγκεκριμένου πληθυσμού-στόχου.
4) αποστροφή και προσπάθειες να μπλοκάρουν, να αντιπαραβάλουν, να εμποδίσουν άτομα που θεωρούνται κατώτερα.
5) χρήση εξουσίας για να αντιπαραβάλλει τους «ανυπόφορους» ανθρώπους ή ιδέες.
6) αίσθημα δικαιώματος που βασίζεται στην αίσθηση του να είσαι μέρος μιας ανώτερης ομάδας.
7)παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
8) έλλειψη τύψεων.
Σε κοινωνικό επίπεδο, έχουν προταθεί πολλές κατηγορίες και ορισμοί της ομοφοβίας όπως:
θεσμοθετημένη ομοφοβία, κρατικά επιχορηγούμενη ομοφοβία, κοινωνική ομοφοβία και εσωτερικευμένη ομοφοβία (Frost and Meyer, 2009).
Θεσμοποιημένη ομοφοβία: οι θεσμοί μπορεί να βασίζονται ή να προσανατολίζονται έντονα σε συγκεκριμένες πολιτιστικές, θρησκευτικές καθώς και επικρατούσες ιδεολογίες. Όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορεί κατά συνέπεια να επηρεάσουν την κοινωνική στάση απέναντι σε μειονότητες ή μέρος του πληθυσμού.
Οι θρησκείες στον κόσμο μπορεί να παρουσιάζουν μια μεταβλητή προσέγγιση στο θέμα των σεξουαλικών παραλλαγών με μια σειρά βαθμών αποδοχής. Η καθολική θρησκεία έχει τροποποιήσει διδασκαλίες και θέσεις απέναντι στην ομοφυλοφιλία με την πάροδο του χρόνου. Μια σιωπηρή καταδίκη των ομόφυλων έλξεων μπορεί να βρεθεί στην Παλαιά και Καινή Διαθήκη της Βίβλου. Η Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας απέρριψε επίσης την ομοφυλοφιλία και τις επαφές μεταξύ του ιδίου φύλου. Μάλιστα δήλωσε ότι μπορεί να θεωρηθούν αντίθετες με τον φυσικό νόμο (Βατικανό, 2020). Ο Πάπας Φραγκίσκος, μετά την εκλογή του το 2013, άνοιξε την ομοφυλοφιλία και δήλωσε ότι η Καθολική Εκκλησία πρέπει να αγαπά τους ανθρώπους ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Το 2019, διευκρίνισε ότι οι ομοφυλοφιλικοί προσανατολισμοί δεν θεωρούνται αμαρτία από την καθολική διδασκαλία, ακόμη και αν οι ομοφυλοφιλικές πράξεις είναι αμαρτία. Αργότερα το 2020, σε ένα ντοκιμαντέρ με το όνομα Francesco, δήλωσε ότι οι ομοφυλόφιλοι έχουν το δικαίωμα να είναι μέρος της οικογένειας και είναι παιδιά του Θεού.
Η ομοφυλοφιλία απαγορεύεται από το Ισλάμ και θεωρείται έγκλημα σύμφωνα με το Νόμο της Σαρία. Στο Αφγανιστάν, οι επαφές ατόμων του ίδιου φύλου τιμωρούνται με τη θανατική ποινή υπό τους Ταλιμπάν. Παράλληλα, οι ομοφυλόφιλοι έχουν διωχθεί από ισλαμιστικές δυνάμεις στο Ιράκ ή τη Συρία. Η International Lesbian and Gay Association (ILGA) ανέφερε ότι περίπου 80 χώρες σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να θεωρούν την ομοφυλοφιλία παράνομη (2009). Η τιμωρία καθώς και η ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας σε αυτές τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της δίωξης των LGBT, θεωρείται επίσης ομοφοβία που επιχορηγείται από το κράτος. Πολλά παραδείγματα κρατικών διακρίσεων μπορούν να περιγραφούν στην ιστορία: η Μεσαιωνική Ιερά Εξέταση, η Δημοκρατία της Κίνας (υπό τη δυναστεία Qing), η Σοβιετική Ένωση (υπό τον Λένιν), η Ναζιστική Γερμανία, η Βόρεια Κορέα, η Ζιμπάμπουε κ.λπ.
Σε κοινότητες που βασίζονται στην ομοφοβία, ο φόβος να αναγνωριστείτε ως ομοφυλόφιλος είναι υψηλότερος και μπορεί να αναγνωριστεί ως κοινωνική ομοφοβία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια έκθεση ετεροφυλοφιλικών συμπεριφορών, σύμφωνων με την ετεροτυπική κουλτούρα, με αποστασιοποίηση από τους ομοφυλόφιλους προκειμένου να επιβεβαιώνουν έναν συμβατικό κοινωνικό ρόλο.
Εσωτερικευμένη ομοφοβία:
μπορεί να οριστεί ως η προς τα μέσα κατεύθυνση των ομοφοβικών στάσεων της κοινωνίας σε ατομικό επίπεδο. Είναι ένα ψυχολογικό κατασκεύασμα που περιλαμβάνει την εσωτερίκευση αρνητικών στάσεων που έρχονται σε σύγκρουση με την αυτοεκτίμηση και οδηγούν σε αυτο-υποτιμήσεις ή ταύτιση με τις ετεροφυλοφιλικές πεποιθήσεις.Αυτή η διαδικασία μπορεί να προκαλέσει δυσφορία με τον δικό του σεξουαλικό προσανατολισμό που θεωρείται εγώ-δυστονικός.
Οι προσωπικές επιθυμίες και έλξεις θεωρούνται αντίθετες με την ατομική αυτοεικόνα και μπορεί να προκαλέσουν ακραίο άγχος, καταστολή και ασυμφωνία. Επιπλέον, η εσωτερικευμένη ομοφοβία, μπορεί να οδηγήσει σε καταστολή των επιθυμιών, εσωτερίκευση προβλημάτων ψυχικής υγείας, κλινική κατάθλιψη και υψηλότερο κίνδυνο αυτοκτονίας.
Ο αντίκτυπος της ομοφοβίας στην ψυχική υγεία είναι υποτιμημένος και μη ανιχνεύσιμος στο κλινικό περιβάλλον, καθώς και ανεπαρκώς αναφερόμενος στη βιβλιογραφία.
Αρκετοί συγγραφείς περιλαμβάνουν την ομοφοβική εμπειρία στο πλαίσιο του «μοντέλου άγχους της μειονότητας». Το άγχος της μειονότητας προέρχεται από τη σύγκρουση μεταξύ του να είσαι μειονότητα και των κυρίαρχων κοινωνικών και πολιτισμικών αξιών.Επίσης, μπορεί να βασίζεται σε ομοφοβικές εμπειρίες, παρενόχληση, κακοποίηση, διάκριση και θυματοποίηση , όλα επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων.
Οι επιπτώσεις των αρνητικών στάσεων σε ομοφυλόφιλους, αμφιφυλόφιλους και άλλους άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν αρνητική στάση απέναντι στους ομοφυλόφιλους και γενικότερα μέλη της LGBTQ κοινότητας. Αυτές οι στάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε απόρριψη από τους φίλους και την οικογένεια, σε πράξεις και βία που εισάγουν διακρίσεις, καθώς και σε νόμους και πολιτικές με αρνητικές συνέπειες.
Έτσι, κάποιος που δεν είναι ετεροφυλόφιλος, μπορεί να βιώσει καταστάσεις όπως:
- Μείωση εισοδήματος ή δυσκολία στην εύρεση εργασίας.
- Περιορισμένη πρόσβασή σας σε υψηλής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη που ανταποκρίνεται στα ζητήματα υγεία.
- Κακή ψυχική υγεία και κακές δεξιότητες αντιμετώπισης, όπως κατάχρηση ουσιών, επικίνδυνες σεξουαλικές συμπεριφορές και απόπειρες αυτοκτονίας.
- Δυσκολία να επικοινωνήσει το σεξουαλικό προσανατολισμό, κάτι που μπορεί να αυξήσει το άγχος, να περιορίσει την κοινωνική υποστήριξη και να επηρεάσει αρνητικά την υγεία.
Η ομοφοβία, το στίγμα και οι διακρίσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολα για νεαρά άτομα. Αυτές οι αρνητικές στάσεις αυξάνουν τις πιθανότητές τους να βιώσουν βία, ειδικά σε σύγκριση με άλλους μαθητές στα σχολεία τους. Η βία μπορεί να περιλαμβάνει συμπεριφορές όπως εκφοβισμός, πειράγματα, παρενόχληση και σωματική επίθεση.
Οι ομοφυλόφιλοι και οι αμφιφυλόφιλοι νέοι και άλλες σεξουαλικές μειονότητες είναι πιο πιθανό να απορριφθούν από τις οικογένειές τους. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα να μείνουν άστεγοι. Περίπου το 40% των αστέγων νέων είναι LGBT. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2009 συνέκρινε ομοφυλόφιλους, λεσβίες και αμφιφυλόφιλους νεαρούς ενήλικες που βίωσαν έντονη απόρριψη από τις οικογένειές τους με συνομηλίκους τους που είχαν πιο υποστηρικτικές οικογένειες.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι βίωσαν πιο έντονη απόρριψη είχαν:
- 8 φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν προσπαθήσει να αυτοκτονήσουν
- 6 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν υψηλά επίπεδα κατάθλιψης
- 3 φορές πιο πιθανό να κάνει χρήση παράνομων ναρκωτικών
- 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να κάνετε επικίνδυνο σεξ
Μείωση των Επιπτώσεων του Στίγματος και των Διακρίσεων
Οι ομοφυλόφιλοι και αμφιφυλόφιλοι άνθρωποι καθώς και η οικογένεια και οι φίλοι τους μπορούν να λάβουν μέτρα για να μειώσουν τις επιπτώσεις της ομοφοβίας, του στίγματος και των διακρίσεων και να προστατεύσουν τη σωματική και ψυχική τους υγεία. Ένας τρόπος για να χειριστείτε το άγχος από το στίγμα και τις διακρίσεις είναι να έχετε κοινωνική υποστήριξη.
Μελέτες δείχνουν ότι οι ομοφυλόφιλοι άνδρες που έχουν καλή κοινωνική υποστήριξη—από την οικογένεια, τους φίλους και την ευρύτερη ομοφυλοφιλική κοινότητα—έχουν:
- υψηλότερη αυτοεκτίμηση,
- μια πιο θετική ομαδική ταυτότητα και
- πιο θετική ψυχική υγεία.
Πώς να προστατεύσω το παιδί μου από την ομοφοβία;
Οι γονείς ενός ομοφυλόφιλου ή αμφιφυλόφιλου εφήβου μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην τρέχουσα και μελλοντική ψυχική και σωματική ευεξία του παιδιού τους. Οι γονείς θα πρέπει να μιλούν ανοιχτά με τον έφηβο για τυχόν προβλήματα ή ανησυχίες και να προσέχουν για συμπεριφορές που μπορεί να δείχνουν ότι το παιδί τους εκφοβίζεται ή βιώνει βία. Εάν υπάρχει υποψία εκφοβισμού, βίας ή κατάθλιψης, οι γονείς θα πρέπει να λάβουν άμεση δράση σε συνεργασία με το σχολικό προσωπικό και άλλους ενήλικες στην κοινότητα.
Επιπλέον, οι γονείς χρειάζεται να βρίσκονται κοντά με το παιδί τους και να το υποστηρίζουν. Οι γονείς πρέπει να έχουν ειλικρινείς συζητήσεις με τους εφήβους τους σχετικά με το ασφαλέστερο σεξ, τα ΣΜΝ και την πρόληψη του HIV. Επίσης, θα πρέπει να μιλήσουν με τους εφήβους τους για το πώς να αποφύγουν την επικίνδυνη συμπεριφορά και τις επικίνδυνες καταστάσεις.
Οι γονείς θα πρέπει επίσης να αναπτύξουν κοινούς στόχους με τους εφήβους τους, όπως να είναι υγιείς και να τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο. Υπάρχουν πολλοί οργανισμοί και διαδικτυακοί πόροι πληροφοριών για να βοηθήσουν τους γονείς να μάθουν περισσότερα για το πώς μπορούν να υποστηρίξουν τον ομοφυλόφιλο και αμφιφυλόφιλο έφηβό τους, άλλα μέλη της οικογένειας και τους φίλους των εφήβων τους.
Ομοφοβία-Αντιμετώπιση στο σχολείο
Τα σχολεία μπορούν επίσης να συμβάλουν στη μείωση του στίγματος και των διακρίσεων για τους νέους.Ένα θετικό σχολικό περιβάλλον σχετίζεται με λιγότερη κατάθλιψη, λιγότερα συναισθήματα αυτοκτονίας, χαμηλότερη χρήση ουσιών και λιγότερες αδικαιολόγητες απουσίες από το σχολείο μεταξύ των μαθητών LGBT. Τα σχολεία μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία ασφαλέστερων και πιο υποστηρικτικών περιβαλλόντων αποτρέποντας τον εκφοβισμό και την παρενόχληση, προάγοντας τη σχολική διασύνδεση και προάγοντας τη δέσμευση των γονέων. Αυτό μπορεί να γίνει με τις ακόλουθες πολιτικές και πρακτικές:
Ενθαρρύνετε το σεβασμό για όλους τους μαθητές και μην επιτρέπετε τον εκφοβισμό, την παρενόχληση ή τη βία εναντίον μαθητών.
Δημιουργήστε «ασφαλείς χώρους», όπως γραφεία συμβούλων, καθορισμένες αίθουσες διδασκαλίας και μαθητικές ομάδες. Μέσα σε αυτές, οι νέοι θα μπορούν να λάβουν υποστήριξη από τον διαχειριστή, τον δάσκαλο ή άλλο σχολικό προσωπικό.
Ενθαρρύνετε σχολικές λέσχες που ηγούνται και οργανώνονται από μαθητές που προωθούν ένα ασφαλές, φιλόξενο και αποδεκτό σχολικό περιβάλλον (όπως οι συμμαχίες γκέι στρέιτ, που είναι σχολικές λέσχες ανοιχτές σε νέους κάθε σεξουαλικού προσανατολισμού).
Βεβαιωθείτε ότι τα μαθήματα υγείας ή το εκπαιδευτικό υλικό περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τον HIV και τα ΣΜΝ που σχετίζονται και με τους ομοφυλόφιλους και τους αμφιφυλόφιλους νέους, βεβαιωθείτε ότι οι πληροφορίες χρησιμοποιούν λέξεις ή όρους χωρίς αποκλεισμούς.
Διαβάστε σχετικά:Coming out / come out: Τι είναι & πώς να το καταφέρεις
Ενθαρρύνετε το προσωπικό της σχολικής περιφέρειας και του σχολείου να δημιουργήσει και να δημοσιοποιήσει εκπαιδεύσεις σχετικά με τον τρόπο δημιουργίας ασφαλών και υποστηρικτικών σχολικών περιβαλλόντων για όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου και ενθαρρύνετε το προσωπικό να παρακολουθήσει αυτές τις εκπαιδεύσεις.
Διευκολύνετε τους μαθητές να έχουν πρόσβαση σε παρόχους με βάση την κοινότητα που έχουν εμπειρία στην παροχή υπηρεσιών υγείας, συμπεριλαμβανομένων των εξετάσεων και συμβουλών για HIV/STD, καθώς και κοινωνικών και ψυχολογικών υπηρεσιών σε ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους νέους.
