Ρουτίνα και καθημερινότητα, έννοιες με αρνητική χροιά. Είναι όμως έτσι ή μήπως τελικά η συνήθεια και η ρουτίνα έχουν και θετικές πτυχές; Πάμε να δούμε.
Σύμφωνα με την ψυχολογία, η ρουτίνα μπορεί να έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιπτώσεις, ανάλογα με το πώς την εφαρμόζει κάποιος στη ζωή του.
Ρουτίνα-Θετικές επιπτώσεις:
1. Σταθερότητα και ασφάλεια:
Η ρουτίνα προσφέρει ένα αίσθημα ασφάλειας, καθώς μας επιτρέπει να γνωρίζουμε τι να περιμένουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό μπορεί να μειώσει το άγχος και την αβεβαιότητα.
2. Αυξημένη παραγωγικότητα:
Η ύπαρξη μιας σταθερής ρουτίνας μπορεί να βοηθήσει να ολοκληρώνουμε πιο γρήγορα και αποτελεσματικά τις εργασίες μας. Αυτό συμβαίνει, διότι μειώνουμε τον χρόνο και την ενέργεια που ξοδεύουμε στο να αποφασίσουμε τι πρέπει να κάνουμε.
3. Βελτίωση της ψυχικής υγείας:
Σταθερές ρουτίνες που περιλαμβάνουν καλές συνήθειες, όπως επαρκή ύπνο, άσκηση, και ισορροπημένη διατροφή, μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεση και την ευεξία. Ειδικά σε άτομα με ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη ή το άγχος, η ρουτίνα μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο για σταθερότητα και πρόληψη των υποτροπών.
4. Ανάπτυξη υγιών συνηθειών:
Η ρουτίνα διευκολύνει την ανάπτυξη και συντήρηση θετικών συνηθειών. Για παράδειγμα, αν έχεις μια καθορισμένη ώρα για γυμναστική κάθε μέρα, γίνεται πιο εύκολο να διατηρήσεις αυτή τη συνήθεια.
Ρουτίνα-Αρνητικές επιπτώσεις:
1. Μονοτονία και έλλειψη ευελιξίας:
Η συνεχής επανάληψη των ίδιων δραστηριοτήτων μπορεί να οδηγήσει σε βαρεμάρα και αίσθημα ότι “πνίγεσαι” στη ρουτίνα. Η ζωή μπορεί να φαίνεται άχρωμη και χωρίς ενδιαφέρον όταν δεν υπάρχει ποικιλία.
2. Εμπόδιο στη δημιουργικότητα:
Η υπερβολική προσκόλληση στην καθημερινότητα, μπορεί να περιορίσει τη δημιουργική σκέψη και την ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε σε νέες καταστάσεις ή να δοκιμάζουμε νέα πράγματα.
3. Αυξημένο άγχος αν διαταραχθεί:
Για μερικούς ανθρώπους, η ρουτίνα μπορεί να γίνει τόσο σημαντική που οποιαδήποτε διαταραχή της να τους προκαλεί άγχος και ανασφάλεια.
Βέβαια, η ύπαρξη μιας ρουτίνας μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική και ευεργετική για διάφορες κατηγορίες ανθρώπων. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που χρειάζονται μια σταθερή καθημερινότητα προκειμένου να είναι λειτουργικοί.
Ποια άτομα επωφελούνται από την ύπαρξη ρουτίνας:
1. Άτομα με άγχος ή κατάθλιψη:
– Για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν άγχος ή κατάθλιψη, η σταθερότητα που προσφέρει η ρουτίνα μπορεί να λειτουργήσει σαν “άγκυρα” στην καθημερινή τους ζωή. Η σταθερή δομή τους βοηθά να έχουν προβλεψιμότητα και να μειώνουν το αίσθημα αβεβαιότητας, το οποίο μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
2. Άτομα με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας):
– Η ρουτίνα βοηθά άτομα με ΔΕΠΥ να οργανώνουν τη ζωή τους και να μειώνουν τη διάσπαση της προσοχής. Μια σταθερή ρουτίνα μπορεί να τους δώσει τη δυνατότητα να ολοκληρώνουν εργασίες χωρίς να “χάνονται” σε διαφορετικές σκέψεις ή ερεθίσματα.
3. Παιδιά και έφηβοι:
– Τα παιδιά και οι έφηβοι χρειάζονται ρουτίνα για να αναπτύξουν δομές και κανόνες στη ζωή τους. Η ρουτίνα τους δίνει ασφάλεια, καθώς γνωρίζουν τι να περιμένουν και πότε. Επίσης, συμβάλλει στη διαμόρφωση υγιών συνηθειών, όπως η συνέπεια στο διάβασμα, ο καλός ύπνος και η ισορροπημένη διατροφή.
4. Ηλικιωμένοι:
– Η ρουτίνα μπορεί να βοηθήσει τους ηλικιωμένους να διατηρήσουν ανεξαρτησία και αυτονομία, καθώς τους παρέχει ένα πλαίσιο που τους βοηθά να θυμούνται σημαντικές δραστηριότητες, όπως το φαγητό, την άσκηση ή τη λήψη φαρμάκων. Επίσης, η ρουτίνα τους προσφέρει ψυχολογική σταθερότητα και μειώνει το άγχος που μπορεί να προκύψει από τις αλλαγές στη ζωή.
5. Άτομα με χρόνιες παθήσεις ή αναπηρίες:
– Η ρουτίνα μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική για άτομα με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες, καθώς τους βοηθά να διαχειρίζονται τα συμπτώματα, να διατηρούν καλή υγεία και να αισθάνονται ότι έχουν μεγαλύτερο έλεγχο στη ζωή τους.
6. Εργαζόμενοι με αυξημένες υποχρεώσεις:
– Όσοι έχουν απαιτητικές εργασίες ή πολλές υποχρεώσεις στη ζωή τους (όπως φοιτητές, εργαζόμενοι με πολλές ευθύνες ή γονείς) συχνά επωφελούνται από τη ρουτίνα. Η σταθερότητα τους βοηθά να οργανώνουν τον χρόνο τους καλύτερα και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τις πολλές υποχρεώσεις τους.
7. Άτομα που δυσκολεύονται με τη διαχείριση του χρόνου:
– Για όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα με την οργάνωση του χρόνου τους, μια καλά δομημένη ρουτίνα μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της παραγωγικότητας και στην αποφυγή αναβλητικότητας.
Σε γενικές γραμμές, η ρουτίνα είναι πιο σημαντική για άτομα που χρειάζονται σταθερότητα, δομή και υποστήριξη στην καθημερινότητά τους, είτε για ψυχολογικούς είτε για πρακτικούς λόγους.
Η δημιουργία όμως μιας σταθερής ρουτίνας απαιτεί σχεδιασμό, συνέπεια και ρεαλιστική προσέγγιση. Ακολουθούν μερικά βήματα που μπορούν να βοηθήσουν στη διαμόρφωση και τη διατήρηση μιας σταθερής ρουτίνας:
1. Καθορισμός Στόχων
– Συγκεκριμένοι στόχοι: Καθορίστε τι ακριβώς θέλετε να επιτύχεις με τη ρουτίνα σου, είτε αφορά τη δουλειά, τη σωματική υγεία, είτε την ψυχική ευεξία.
– Ρεαλιστικοί στόχοι: Είναι σημαντικό οι στόχοι να είναι εφικτοί και να συμβαδίζουν με τον τρόπο ζωής σας. Να θυμάστε σκοπός είναι να είστε λειτουργικοί, όχι τέλειοι.
2. Δημιουργία Χρονοδιαγράμματος
– Σταθερές ώρες: Καθορίστε συγκεκριμένες ώρες για δραστηριότητες όπως ο ύπνος, η άσκηση, τα γεύματα και η δουλειά. Αυτό θα βοηθήσει να “προγραμματίσετε” το σώμα και τον νου σας να προσαρμοστούν στις δραστηριότητες αυτές.
– Προτεραιότητες: Τοποθετήστε τις σημαντικότερες δραστηριότητες νωρίς μέσα στην ημέρα ή σε ώρες που νιώθετε πιο παραγωγικοί, ώστε να διασφαλίσετε ότι θα τις ολοκληρώσετε.
3. Διατήρηση Συνέπειας
– Συνέπεια: Είναι σημαντικό να ακολουθείτε τη ρουτίνα καθημερινά, ακόμα και αν προκύψουν απρόβλεπτες καταστάσεις. Ακόμα και μια μικρή προσαρμογή σε εξαιρετικές περιπτώσεις είναι καλύτερη από το να την εγκαταλείψετε τελείως.
– Υπομονή: Χρειάζεται χρόνος για να δημιουργήσετε και να ακολουθήσετε κάποιες συνήθειες . Συνήθως απαιτούνται 21–30 ημέρες για να δημιουργηθεί μια νέα συνήθεια, οπότε είναι σημαντικό να επιμείνετε ακόμα και αν αρχικά είναι δύσκολο.
4. Απλοποίηση και Ρεαλισμός
– Απλότητα: Ξεκινήστε με απλές δραστηριότητες και μην υπερφορτώνετε το πρόγραμμά σας με πολλά πράγματα. Η υπερβολή μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση ή απογοήτευση.
– Ρεαλισμός: Βεβαιωθείτε ότι η ρουτίνα σας είναι ευέλικτη για να αντιμετωπίζετε αλλαγές ή απρόβλεπτες καταστάσεις. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε χρόνο για ξεκούραση και χαλάρωση.
5. Δημιουργία Θέσεων “Σημείων Άγκυρας”
– Οι “άγκυρες” είναι σταθερά σημεία μέσα στη μέρα (π.χ., ξύπνημα, γεύματα, ύπνος), γύρω από τα οποία περιστρέφονται οι υπόλοιπες δραστηριότητες. Αυτές οι σταθερές δραστηριότητες σας βοηθούν να έχετε μια αίσθηση ροής και συνέχειας μέσα στην ημέρα.
6. Σταδιακή Προσθήκη Δραστηριοτήτων
– Μην προσπαθήσετε να εντάξετε τα πάντα ταυτόχρονα. Ξεκινήστε με τις πιο σημαντικές δραστηριότητες και σταδιακά προσθέστε και άλλες, ώστε να μπορέσετε να διατηρήσετε τον έλεγχο.
7. Αξιολόγηση και Προσαρμογή
– Ανασκόπηση: Ανά τακτά χρονικά διαστήματα, φροντίστε να αφιερώνετε χρόνο στην επαναξιολόγηση της ρουτίνας σας. Αναρωτηθείτε αν η ρουτίνα που έχετε δημιουργήσει εξακολουθεί να εξυπηρετεί τους στόχους και τις ανάγκες σας. Αν κάτι δεν λειτουργεί, τροποποιήστε το. Η ρουτίνα πρέπει να είναι δυναμική και να προσαρμόζεται στις αλλαγές της ζωής σας.
– Ευελιξία: Μην αισθάνεστε άσχημα αν χρειαστεί να αλλάξετε κάτι. Οι μικρές προσαρμογές είναι αναπόφευκτες και σημαντικές για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία.
8. Ανταμοιβή και Κίνητρα
– Ανταμοιβή: Δώστε στον εαυτό σας μια μικρή ανταμοιβή όταν τηρείτε τη ρουτίνα. Αυτό θα σας βοηθήσει να αισθάνεστε καλά με τις προσπάθειές σας.
9.Υιοθέτηση Υγιών Συνηθειών
– Φροντίστε η ρουτίνα σας να περιλαμβάνει υγιεινές συνήθειες, όπως επαρκή ύπνο, ισορροπημένη διατροφή και τακτική άσκηση. Αυτές οι συνήθειες θα σας βοηθήσουν να έχετε ενέργεια και καλή διάθεση.
Σε γενικές γραμμές, η ρουτίνα είναι πιο σημαντική για άτομα που χρειάζονται σταθερότητα, δομή και υποστήριξη στην καθημερινότητά τους, είτε για ψυχολογικούς είτε για πρακτικούς λόγους.
Η σταθερή ρουτίνα είναι το αποτέλεσμα της συνέπειας και της προσαρμοστικότητας. Δεν χρειάζεται να είναι τέλεια, αρκεί να είναι αποτελεσματική και να σας βοηθάει να διατηρείτε την ισορροπία στη ζωή σας.
Διαβάστε σχετικά: Πώς να κάνετε ένα διάλειμμα, όταν «βιάζεστε».
